De amandelen zijn geplukt. Ik buk me om het laatste stapeltje geraapte noten in de mand te gooien en heb direct een flashback. In de verte zie ik mijn vader en moeder uit de auto stappen, broer en zus erachteraan. Het is zondagochtend en we gaan wandelen. Favoriete bezigheid van mijn ouders en als jong kind ga je dan zonder gemok mee. Ik zie het beeld nog zo voor me. Toen we ouder werden moesten ze ons van de bank sleuren, pubers wandelen niet. Dat is zo stom! Maar één blik van pa was genoeg om, al mopperend, op de achterbank van de auto te ploffen. Eenmaal aangekomen ergens in het Limburgse Heuvelland, was het al gauw niet meer stom. Nee, we vonden het zelfs best cool in de dichtbegroeide bossen. We plukten samen bramen, jatten appels uit een boom (pa deed vrolijk mee), raapten eikels en mijn broer werd op een dag in de Eifel achternagezeten door zoveel wespen dat een plastic zak over zijn spierwitte haren nodig was om verdere aanvallen op zijn hoofd te voorkomen. In de Ardennen raakten we zelfs op een winterse zondag verdwaald. Pa wist de weg, ma ook. Gekibbel over de richting, iedereen in paniek. Uiteindelijk belandden we in het pikkedonker bij de auto. Dorstig en hongerig, maar die wandeling zal ik nooit meer vergeten. Het had ook wel iets avontuurlijks. We konden er na afloop om lachen en vertelden het natuurlijk in geuren en kleuren op school. Het gezin ging altijd samen op pad en daar is mijn liefde voor de natuur ontstaan. Een diepgewortelde liefde die ik met veel plezier doorgaf aan mijn zoon, die nu zijn eigen kinderen mee op de schouders neemt. Heerlijk vind ik dat. Het is nooit te vroeg om kinderen mee naar buiten te nemen, de frisse lucht in. Ik hoop dat ook zij gaan ervaren dat een wandeling door de natuur het hoofd leegmaakt als je gestrest bent, de aarde je tranen opneemt als je verdrietig bent en een boom je in stilte energie geeft. De groene longen liggen voor je open en de blauwe levensaders stromen lustig voort. Plekjes waar we ons ongestoord aan mogen laven, ver weg van alle beperkingen en maatregelen die de mens tegenwoordig over zich uitgestrooid krijgt. Ongevraagd en chaos scheppend, mensen in verwarring brengend, angst kwekend over wat nog meer gaat komen. De natuur roept en de mens kan niet langer die nadrukkelijke roep naar vrijheid negeren, niet langer absorbeert hij nog zoveel naar nieuws omdat hij gewoonweg de slaap niet meer kan vatten. De bewuste mens staat op en komt in opstand omdat hij uitgeput raakt, futloos is en apathisch reageert. Pessimisme vierde hoogtij, maar er is een kentering. Niet gek, want we weten inmiddels beter. Diep in je hart voel je dat wat er nu gaande is, niet pluis is. En let wel, je hart liegt nooit. Juist daar ligt een energieveld dat gereactiveerd moet worden om het waakvlammetje in de ziel weer aan te wakkeren en in een stralend lichtbundel te zetten. De natuurlijke accu helpt je daarbij en geeft je inzichten om jezelf, zonder enige code, terug te vinden… Om weer zo heerlijk verdwaald te kunnen raken op een zondagnamiddag en toch het licht blijft zien.

We waren vorige maand een weekje in Limburg. Even terug naar onze wortels, waar moeders, (klein)kinderen, familie en vrienden zijn. Het was een week vol afspraken, feestvieren, knuffelen, lachen, bewonderen en herinneringen ophalen. Het voelde vertrouwd en fijn. Zo fijn dat wij met een goed gevoel weer huiswaarts konden gaan. De mensen achterlatend, maar met ons hart vol van liefde en genegenheid. Sommigen vonden het gek dat we zo snel naar huis verlangden, ons thuis in Spanje. Dat verlangen is gecreëerd door onszelf. We aardden namelijk snel in Spanje, zeker toen wij ons eigen huis betraden. De finca, de ruimte en de rust, voelde gelijk goed. Door veel fysieke arbeid in huis en tuin te verrichten, gewoon heel puur bezig te zijn, met onze handen in de droge aarde, plannen te smeden en door zwaar werk met zijn tweeën te doen, traden we langzaam ook naar binnen. Er was geen druk van buiten, geen vragen van anderen. Gewoon samen ZIJN, ieder in zijn eigen kracht en ook met respect voor de ander zijn ruimte op deze plek. Die periode opende innerlijke luikjes, die jaren gesloten bleken te zijn. Luikjes van onverwerkt verdriet, onmacht, pijn en boosheid. Door de rust, de gesprekken, de afstand tot anderen en door met andere ogen naar de wereld te kijken, konden we zaken benoemen én loslaten. De een met veel woorden, de ander in stilte. Mensen kwamen op ons pad die een bijdrage leverden aan een meer holistische kijk op het leven en wisten snaren te raken. Diepgewortelde pijn kwam omhoog om te accepteren, groot verdriet kreeg een plek. Soms zijn de dingen zoals ze zijn en heeft veranderen geen zin. Andere zaken hebben juist wel aandacht nodig. Loskomen van andermans processen, ervaringen, trauma’s, gaat met vallen en opstaan. Als moeder begrijp ik des te meer dat het rugzakje dat ik mijn kind meegeef vooral een fijn, leerzaam, liefdevol en inspirerend lichtgewicht zakje moet zijn. Iets waar hij uit kan putten, zonder zich te hoeven bewijzen. Ik wist gelukkig verdriet en boosheid een plek te geven, kon vergeven en gaf die kracht door aan mijn zoon, die op zijn beurt zijn rugzak vult met nieuwe ervaringen, liefdevol en innemend naar zijn naasten en naar zichzelf. Zie ik mensen die blijven hangen in een leven vol onverwerkt leed dan zou ik willen roepen, treed eens naar het binnenste van jouw binnenste voordat je onbewust pijn en verdriet op je kinderen of omgeving projecteert. De bagage wordt voor het kind, maar ook voor zijn geliefden topzwaar. Ga op zoek naar die diepere laag in jezelf en laat angst los. Die innerlijke reis, zoals ik het noem, is nooit af en vergt een behoorlijke dosis wilskracht. Jij wilt het anders en durft te zeggen, vergeef me. Dan pas plavei je het pad met kleurrijke steentjes… Voor jou en voor de ander.

Mijn glas is opnieuw gevuld met ijskoud water. Muntblaadje en citroentje erin… Het is broeierig heet op deze zondag. Mijn innerlijke huishouding snakt naar water, want het gutst er via alle poriën ook weer net zo hard uit. De schaduwrijke pergola en het weidse uitzicht geven mij voldoende inspiratie om mijn laptop open te slaan en te gaan schrijven. Er borrelt iets omhoog om vast te leggen. Naast de updates over ons stekje en de nieuwe ontdekkingen onder deze zon, heb ik het gevoel dat een antwoord via mijn vingers de weg naar buiten zoekt. Het is niet eens griezelig, het voelt als ontladen, iets goeds om te delen. Voor diegenen die het oppikken, tenminste. Ik ben geen lichtwerker, maar spiritueel genoeg om te weten wat er op dit moment gaande is in de wereld. Dat Moeder Aarde al aardig op haar grondvesten schudt en zij het niet nalaat ons haar ongelooflijke kracht te tonen, is niet voor niets. Misschien ligt het aan de Volle Maan van eergisteren of toch aan deze omgeving, ik moet er iets over schrijven. De tekst komt als vanzelf…

In de zomer zijn hier scholen drie maanden gesloten en ik snap nu waarom. Ook kantoren en Spaanse winkels hebben ’s middags siësta. Je gaat anders denken én handelt een tandje lager. De toerist, die toch eigen land ontvluchtte voor een paar weekjes zon, slentert op het heetst van de dag zwetend door kleine dorpjes; de hitte is afmattend. Beter anticipeer je hier dan toch op de wetten der natuur en laat je los. Net zoals bij spiritualiteit, die persoonlijke innerlijke ervaring, luister je niet alleen naar je lichaam, maar ook naar je geest. Daar hoef je niet voor in lange gewaden te lopen (waar overigens niets mis mee is) of mantra-prevelend door het leven te gaan. Luisteren naar je geest betekent het juiste antwoord vinden. De energie (het antwoord) vanuit jouw innerlijke zelf draagt bij aan je totale zijn. Ik merk het in mijn dagelijks handelen en in het ondernemerschap. Naast mijn genetisch cadeautje (het zakelijk inzicht, het ondernemend zijn) richt ik mij in mijn werk meer op zaken die ertoe doen. Ik vind steeds vaker een klik met klanten die zich inzetten voor een hoger doel, voor een betere, schonere wereld, een fijne toekomst voor onze volgende generaties. Is er geen klik, dan zeg ik vriendelijk goedendag. Dat is vaak de beste oplossing om wederzijds voldoening te vinden. Zo komen bij mij antwoorden binnen die mij werk leveren op gebied van duurzaamheid, klimaatverandering, alternatieve geneeskunde, gezonde voeding etc. Die me meenemen op een reis vol nieuwe ontdekkingen. Ik voel mij helemaal senang door de dingen die ik vanuit stilte ontdek, die bijdragen aan het geheel. Het leerde mij niet mee te gaan in welles-nietes-spelletjes, kritisch te blijven, doch niet meer fel te reageren op dominante personen of organisaties. Er zijn nu eenmaal krachten (lees energieën) die niet met de mijne resoneren. En dat eerlijk antwoord vond ik… Direct van binnenuit.*

*Ga zitten op een rustige plek, leg je linkerhand op je onderbuik (vlak onder je navel) en je rechterhand op je hart. Adem een paar keer diep in en uit en stel het universum jouw vraag. Bijvoorbeeld: Doe ik hier goed aan? Luister aandachtig… Et voilà, het juiste antwoord op een presenteerblaadje.

Na een frisse duik komt een deuntje binnen… Easy like a Sunday morning van de Commodores. Ik stap uit het water en trek de handdoek wat steviger om mijn natte lijf. De zon is al warm, ik heb nog geen zin om me om te kleden. Ik trek een beach chair bij en ga zitten. Koud lijf, haren nat, maar van binnen zo voldaan warm. De ochtendzon, de stilte, just me. Geen geluiden, geen stoorzenders, geen vragen. Gewoon even wakker worden, uitkijkend over de velden. De blik op oneindig en toch zoveel verschillen zien in het landschap voor mij. De zon zet elk deel van links naar rechts in een ander schijnsel als ze van oost naar west draait. Lagen de bergen rechts van mij in de vroege ochtend nog in de mist, de ochtendzon laat die als sneeuw voor de zon verdwijnen. De heuvels aan mijn linkerzijde beschermen ons tegen de zee waardoor het onmogelijk is om van hieruit de horizon te zien. Weten dat de zee daarachter ligt, is een fijn gevoel. De lucht erboven is strakblauw. Ik mijmer nog even door en vraag me af of ik hier eerder ben geweest. In een vorig leven? Wat is mijn bestemming, welk onderdeel van mijn pad is dit? Het voelt in ieder geval goed. Dat Teulada achterbleef in mijn ontdekkingsreis langs de Costa is te wijten aan de ligging. Het dorp ligt hoog op een heuvel, afgeschermd door een doorgaande weg naar de kust. De Avenida del Mediterraneo leidt regelrecht naar Moraira, naar de zee. Ik doezel een beetje in en mijn reis gaat verder dan ik nog kan waarnemen. Ik voel een hand op mijn arm, geruststellende kneepjes maken we wakker. Ik kijk in de ogen van mijn moeder, die net zoals ik zo kan genieten van de zon. Ze wipt met de stoel op de achterste twee poten, zoals ze vroeger al deed. Nooit stond die stoel op vier poten, ze zat dan met de rug tegen de muur van haar balkonnetje in Maastricht en keek uit over het MECC en het spoor richting Luik. Ik knipper met mijn ogen en zie alleen nog een zwaluw water nippen uit het zwembad… Een rust valt over me heen. Mijn Zen-momentje gaat over in een stevige wandeling door de steengroeve als ik een app-je doorkrijg. Ik kijk naar haar, genietend van het zonnetje in Heerlen. Naast haar zit mijn zus. Het kan niet anders dan dat ze mij vanochtend gewaar was, ook al kan ze het mij niet vertellen. Direct na dit bericht gaat de dag over in totale rust en ontspanning. De fysieke inspanningen van de afgelopen weken in de tuin zijn voelbaar, maar lichaam én geest varen er wel bij. Een zijn met de natuur, op tijd naar binnen keren, goed zorgen voor jezelf, dat zijn de echte waarden van dit leven. Je krijgt energie, laat angsten los en ongekende kwaliteiten krijgen de vrije ruimte. Ook manlief bloeit op door dingen te doen die hij nooit eerder gedaan heeft. Het metselen van een muurtje, schilderen van buitenmuren of het repareren van de maaimachine; niet lang nadenken, gewoon doen. Vroeger lieten we dat aan anderen over. Nu slepen we samen grote oude takken naar de composthoop en leggen samen een jeu-de-boules-baan aan. Keien die we her en der in de grond vinden, gooien we op een hoop. Die komen altijd nog van pas. En weet je wat het mooie van dit alles is? Het hoeft morgen niet af. Easy, like a Sunday morning…

Dikke keien landen als kogels in het water. Enthousiast als hij is, probeert Balou ze onder water terug te vinden. Met zijn kop duikt hij keer op keer dieper de zee in, niet wetende dat het zilte vocht wel eens via zijn neusgaten naar buiten kan komen. Niets deert hem om het kunstje nog een paar keer te vertonen, totdat hij door heeft dat die stenen geen snoepjes zijn. Hem zo bezig te zien, maakt het kind in mij los. Al snel ren ik mee tot aan de volgende opkomende golf. Ik duik hem niet achterna als hij weer het zilte nat kiest. Nog net niet. Ook al fluistert een ‘Wim Hof’ stemmetje in mijn hoofd ‘Kom op! Doen! Trotseer de kou, adem er maar eens lekker doorheen’, laat ik het toch maar even voor wat het is. Niet gekleed op een duik! Ik gooi mijn hoofd achterover en snuif de zeelucht op uit de kolkende golf en voel hoe goed het mij doet. Mijn luchtwegen varen er wel bij. Ik voel mij hier als herboren. Ruim drie maanden in Spanje en ik ondervind de goede luchtkwaliteit aan den lijve. Niet alleen vanwege de achterliggende bergketen, de Sierra Bernia, heeft deze regio een stabiel, subtropisch klimaat. De 320 dagen zon per jaar, maken het tot een hemels klimaat. Sla de boeken er maar op na, mensen leven hier gezond(er) en worden héél oud. Dan doet de Spaanse cultuur er nog een schepje bovenop, omdat het klimaat je ‘dwingt’ de tijd te nemen. De uitdrukking ‘mañana, mañana’ mag dan gerelateerd zijn aan iets wat nooit afkomt, omdat Spanjaarden het niet zo nauw nemen met afspraken, het heeft ook te maken met hoe zij de tijd beleven. En daar gaat het nu juist om. Het leven, la vida. Een werkdag of niet, stipt om 10.00 uur laat de loodgieter, ambtenaar, bouwvakker of secretaresse letterlijk alles uit de handen vallen voor een koffiepauze op een terras of aan de bar van een plaatselijk café. Pas na een cortado of carajillo (koffie met een scheutje likeurtje) gaan ze weer aan het werk. Toen de corona-maatregel hier de horeca zo zwaar trof, was iedereen ontregeld, ja zelfs ontredderd. Thuis koffiedrinken, laat staan ontbijten, is oer-Hollands, dat kennen ze hier niet. En met die opgelegde maatregel werd hen ook de broodnodige vitamine D ontnomen. Ze kwamen niet of nauwelijks buiten. We weten allemaal dat dit juist de gezondheid tegenwerkt. Gelukkig is de horeca hier weer open en staan de stoeltjes al vroeg in de ochtend klaar voor de eerste trouwe bezoekers. Met het opheffen van die sluitingsmaatregel verdwenen vermoeide blikken achter groezelige mondkapjes als sneeuw voor de zon. Ik geniet van het heerlijk drukke gepraat, in toonhoogtes die ons soms doet opschrikken, maar het gaat weer ergens anders over. Nu die mondkapjes nog massaal het vuur in en we kunnen weer breeduit lachen. Mañana betekent zoveel meer dan alleen maar morgen, het is ook vandaag voor vrijheid kiezen, voor een vrolijk praatje op straat, met de buurman op de hoek of met vrienden op een terras ‘sterke’ verhalen uitwisselen. Mañana is sneller daar dan je denkt. Iemand met compassie en enthousiasme tegemoet treden betekent dat je vandaag vrienden maakt voor morgen, om samen te stralen, ongeacht de tijd… Vandaag, mañana y pasado mañana.

Ik sluit mijn ogen. In een diepe zucht daal ik af naar een wereld waar geen gedachten meer zijn. Het heeft even geduurd om mijn rust weer te vinden om te mediteren, te gaan zitten en gewoon te zijn. Zelfs schrijven lukte de afgelopen twee maanden niet. Hoe ik mij er ook toe zette, er kwam voor mijn column geen woord op papier. Te druk met werk, afscheid nemen van een vertrouwde omgeving, familie en vrienden, de grote verhuizing… Het was gewoonweg te druk in mijn hoofd. Daarnaast is de situatie in de wereld mij, net als iedereen, niet in de koude kleren gaan zitten. Konden we wel of niet ons plan doorzetten? Konden we eigenlijk wel weg? Wat de pandemie niet met mij deed was in een angststuip schieten. De situatie opende eerder mijn ogen en viel ik niet ten prooi aan de massale paniek. Ik ging er als een ongetemde tijger voorliggen en reageerde fel op wat ons werd opgelegd. Ik ben me veel meer bewust van andere geluiden, voel dieper hoe de werkelijkheid een loopje met ons neemt. De drastische maatregelen maken het ons en vele andere collega’s niet gemakkelijk. Hoe rustig blijf je dan nog? De tijger kwam niet alleen in mij los en samen smeedden wij een totaal ander plan. En nu zijn we hier…

Krachtiger dan ooit en toch nog heel wat op te bouwen. Dat doen we stap voor stap. We zijn geland en overladen ons eerst met de energie die ons hier dagelijks wordt gegeven. De zon doet wonderen, doet ons zelfs duizelen. Soms schieten we in een lach terugdenkend aan de momenten dat we even twijfelden. Dat we in ons oude huis aan tafel zaten met de ingepakte dozen om ons heen en zelfs nog naar huisjes in Limburg keken. Want stel dat je niet kunt gaan… We hielden de reisadviezen in de gaten, maar met een verkocht huis en een inboedel in Spanje konden we niet anders dan gaan. Onze trek naar Spanje was ingezet. Opgelucht bereikten wij de plaats van bestemming en kijk ik nu uit over de zee en snuif gezonde lucht. Ondanks de pandemie, die ook Spanje behoorlijk heeft geraakt, gaat het leven hier op de een of andere manier wat gemakkelijker door. Door het mooie weer, de stralende zon, is iedereen buiten en doet (wel met een mondkapje voor) de inkopen voor de feestdagen. In het ritme van de dag, zoals Spanjaarden al eeuwen gaan. Genietend van ‘un cortado’ op een terras, rustig kijkend naar wat in de straat gebeurt. Hun snelle babbel doet denken dat ze klagen, maar in werkelijkheid delen ze luidruchtig een roddel of gebeurtenis van de dag. Mensen zijn hier met elkaar in gesprek zonder telkens op hun horloge te kijken. Ze hebben de tijd en niet andersom. De tegelwijsheid: ‘Tomar las cosas con tiempo’ gaat hier zeker op. Op dat niveau van bewustzijn deinen we mee in het ritme van het Spaanse bestaan en zullen Nieuwjaar met een glimlach ingaan.

Feliz navidad y próspero año nuevo a todos!

De regen klettert op het platte dak, het doet me naar binnen keren, luiken omlaag en vooral niet naar buiten kijken. Eenmaal binnen, gedraag ik me als een slak, liefst met een goed boek op de bank, luisteren naar muziek of creatief bezig zijn. Creatief schrijven vooral. Mijn prachtig Indiaans dagboekje, met fleurige stof omhuld, verdient alleen maar mooie teksten. Uit dit schriftje put ik energie, haal de woorden tevoorschijn die op dat moment nodig zijn. In deze bizarre tijd waar iedereen wel iets van vindt, merk ik dat we onrustig worden. We willen door, maar iets houdt ons nog tegen om weer vol van het leven te genieten. Anders denken is lastig nu. Gewoontedieren als we zijn. Feesten worden afgelast, kroegen krijgen de wacht aangezegd, ja er is zelfs een avondklok ingesteld. Een gekte dus. Ik sta hierin in een spagaat. Ik gun iedereen de business van weleer en wil weer gezellig een wijntje drinken met zijn allen. Zonder afstand, gewoon weer ouderwets knuffelen en een arm om iemand heen kunnen slaan. Ja, dat mis ik ook. Anderzijds zegt iets mij diep van binnen dat we nog even geduld moeten hebben. En vooral naar onszelf moeten luisteren, laat de tv eens een dag uit en je merkt dat je al anders op zaken reageert. Open Facebook en Instagram alleen om zelf iets positiefs bij te dragen, een gezamenlijke kracht is immers macht. Opbeurende en inspirerende posts helen ons zonder dat we er erg in hebben. Zo werkt het nu eenmaal. We zullen hier samen doorheen komen, hoe zwaar dit jaar voor iedereen ook is. Na harde klappen, gek worden van afmeldingen en een deel van onze business zien wegvallen, zette die zeeën van tijd ons beiden aan het denken. Waar wilden we ook alweer naartoe? Wat was ons eigen, maar ook gezamenlijk proces? We raakten dieper met elkaar in gesprek en lieten ons inspireren door nieuwe inzichten. En dan zet je als het ware een energiekanaal open, het universum helpt een handje mee. Huis in no-time verkocht en de verhuiswagen begin december voor de deur om onze huisraad (geminimaliseerd tot het nodige) 1800 km zuidwaarts te brengen. We pakten de pandemie aan door in onszelf te blijven geloven. Niet zonder slag of stoot. We maakten fouten, vielen hard op onze snufferd, maar stonden weer op. Lieten ons vooral niet weerhouden door negatieve klanken. We gingen niet mee in de mineurstemming, ademden onszelf dagelijks moed in. En nee, ik laat mijn moeder niet zielsalleen achter en mijn kleinkinderen zijn in zeer goede handen. Vrienden voor het leven blijven je vrienden, de crisis laat liefde grenzeloos zijn. Afscheid nemen is niet leuk, maar doe je dat met respect en een hart vol goud, is er geen afscheid. Het is een nieuw begin.

Op het moment dat ik dit schrijf, zie ik vanuit mijn linkerooghoek de esdoorn van onze buren tak voor tak vleugels krijgen. De stokoude boom is ziek, buigt zich nederig en laat de vlijmscherpe zaag zijn werk doen. Hij verliest zijn prachtige tooi, waar ik ruim 22 jaar van genoten heb. Iedere ochtend zei de boom mij goedendag en toonde mij elk seizoen een andere kleur. Alsof hij het geweten heeft, dit einde voor hem, is een einde voor ons in het huis met plat dak, waaronder we lief en leed hebben gedeeld. En dat is de essentie van ons bestaan… Vallen, opstaan en je vleugels uitstrekken naar de horizon, een ferme stap zetten en (je) laten gaan! 

De wandeling van vanochtend verloopt anders dan anders. Ik ontwijk paden waar dorpsbewoners hun hond uitlaten en mij liever niet zien aankomen met mijn maatje op vier poten. Hij doet geen vlieg kwaad, maar zijn postuur doet anders vermoeden. Ik ga er niet meer over in discussie.

Omdat ik weet hoe laat zo ongeveer het uitlaatritueel in ons dorp plaatsvindt, probeer ik andere hondenbezitters altijd voor te zijn. Maar goed, vandaag wil ik niet alleen mijn hond de ruimte geven, maar ook mezelf de stilte gunnen. Afstemmen op de natuur. Ik verstevig mijn pas en trek verder het bos in. Balou is het met mij eens, zodra ik hem loslaat rent hij voor me uit. Na zijn behoefte gedaan te hebben, neemt hij ons vaste pad links naar beneden, terwijl ik rechts insla. Een wending die hij niet snapt, maar meteen heel spannend vindt. ‘Zo vrouwtje, even wat anders vandaag?’ Kwispelend rent hij het paadje langs het weiland af. ‘Dit is leuk!’ Het pad wordt weinig gebruikt; ik wijk uit voor laaghangende takken en baan mij een weg over wat een paadje moet voorstellen. Ik stap stevig door terwijl de zon verwoede pogingen doet door te breken. Het deert me vanochtend niet. Ik ben in een stilte terecht gekomen waar de zon altijd schijnt, waar een heleboel vogeltjes luidruchtig hun keel smeren. Ik ontwaak in een totaal andere wereld en blaas even uit op de holle weg die ons eigenlijk weer naar boven moet leiden.

Ik besluit naar beneden te lopen, verder van huis af en zet de tocht in een trance voort. Aan de horizon een klein paradijsje waar mensen in vrede met elkaar leven. Waar geen verschil is tussen jou, mij, zwart, wit, geel of rood. Waar we allemaal verschillend en toch één zijn. Balou brengt me terug in het hier en nu en wijst me dan toch de weg naar boven. Ik lach en snap dat hij terug naar huis wil. Aan de rand van het dorp flitst een gedachte door mijn hoofd. Zij die ontwaakt zijn, staan in het licht. Corona heeft namelijk veel ogen geopend. De ‘lock down’, het verplicht thuisblijven was voor veel mensen heel griezelig, ineens was er geen enkele toekomst meer. Anderen beseften dat er meer op aarde is dan jachten en jagen, (sociale) verplichtingen nakomen of de economie weer sky high drijven. Moeder Aarde liet ons in deze tijd van bezinning ontdekken hoe rijk we zijn en hoe dankbaar we mogen zijn voor een nieuwe dag. Terugdenkend aan onze eigen ‘lock down’, was het een periode van elkaar opnieuw leren kennen. We hadden ineens veel meer tijd voor gesprekken en gingen dieper in op problemen die lang onbesproken bleven, haalden onze grootste angsten omhoog om ze een plek te geven. We gaven elkaar weer het vertrouwen, lieten tranen vloeien. We reikten elkaar de hand en voelden diep van binnen dat dit wat wij hebben heel waardevol is. Dat er compassie is voor elkaar. Weloverwogen maken wij nu de stap naar een nieuw begin, omdat wij de signalen oppikten die de stilte ons gaf. Een ding is zeker, de wandeling samen bepaalt nu onze agenda en niet omgekeerd. Ineens zien we beiden in dat ons leven een lange pelgrimstocht is, die je met bezieling aangaat… Met een stralende zon diep van binnen gaan we op pad.

De wekker geeft 06.40 uur aan en de zon schijnt recht naar binnen. Nooit rolluiken gewild. Al vroeg komt de zon onze slaapkamer binnen en reflecteert via het spiegelkastje aan de muur op mijn gezicht. Wakker ben ik. Niet dat ik dit erg vind, hoor. Integendeel, totaal verduisterde kamers vind ik eng. Dus zonnetje, wek me maar en doe dat vooral nog heel erg lang. De ochtendstond heeft immers goud in de mond en daar maak ik gretig gebruik van.

Na een kort dankwoordje neem ik een paar fikse ademhalingen of mediteer een momentje op bed. Ben hiermee begonnen toen ik hoorde dat mam de ziekte van Alzheimer had en ik pas goed besefte dat iedere dag een zegen is. Het zorgt er in ieder geval voor dat ik fitter mijn bed uitspring, balkondeur opengooi en geniet van de ochtendzon. Ligt het aan mij of besprenkelt de zon ons in deze bizarre tijd met meer zonnestralen? De zomers van vroeger komen weer even naar boven, waar ik als jong meisje de zon ook al zo aanbad. Met ons gezin er vroeg op uit, het bos in, naar het strand of op zomervakantie naar Frankrijk of Kroatië (toen nog Joegoslavië). Heerlijk vond ik dat. Reizen, wildkamperen, gaan waar wij wilden, staan waar anderen niet stonden. Het is mij met de paplepel ingegoten om nieuwsgierig te zijn, te willen ontdekken, mensen te ontmoeten, nieuwe relaties op te bouwen en vooral te genieten van het leven. Wellicht was ik me toen toch al bewust van de kostbare uren op deze aardbol, de zon die me iedere dag riep. Echt ontwaken deed ik pas veel later, voelde ineens dat er meer is dan we met het blote oog kunnen waarnemen. Hierin ben ik geen vreemde eend in de bijt, want meer mensen worden ‘wakker’, ontwaken in een hogere staat van bewustzijn. Een hogere dimensie dat zegt: ‘Blijf niet dwalen, laat los en zet die stap naar een nieuw begin’. Een begin waarin je meer rust en liefde zult ervaren, in een wereld waar mensen met elkaar in harmonie samenleven, waar knuffelen een maatregel is en het woord isolatie uit het woordenboek is geschrapt. Waar liefde voor elkaar de normaalste zaak van de wereld is en alle mensen een stem hebben. Waar geen honger en geen armoede is, maar welvaart voor iedereen. Gaia, onze oermoeder, herleeft op dit moment haar beste tijden, de zeeën zijn schoner dan ooit, dolfijnen dansen voor ons uit en wijzen ons de weg. Engelen in een menselijk en dierlijk jasje vertellen ons hoe ver we van onszelf verwijderd waren. Hoe haalden wij het in ons hoofd om mensen in quarantaine te zetten, voor welk gevaar? Een epidemie zoals de vele epidemieën die we door de eeuwen heen meemaakten en ook weer te boven kwamen. Vanwaar nu die grote angst? Ik laat me graag leiden naar een nieuw begin, naar een toekomst vol bloeiende velden, schone lucht en glashelder water. Juist nu omdat deze tijdzone ons vertelt dat het anders kan. Juist nu omdat mensen naar binnen treden, dieper in zichzelf keren en weten dat het universum iets anders met ons voor heeft. Het zegt: Sla van een pad af dat niet meer past, sla vrienden op hun schouder of laat ze gaan. Durf jij het nieuwe begin aan? Diep in je hart weet je het. Nu nog die stap zetten om je hoofd boven het maaiveld uit te steken. Geen nieuw normaal (schrap die term meteen), maar voor ons samen… Een nieuw begin.  

Op het moment dat de aarde weer ademt en iedereen de kracht van het leven heeft geleerd, ben ik bij je. Dat schreef ik op 21 maart. Het duurt me nu echt te lang en hier sta ik dan. Lachend kom je op me af en geef me een dikke zoen op mijn mond. Het enige dat ons scheidt is het koele, natte raam. De tranen schieten in mijn ogen. Je komt zo spontaan op mijn ‘raamkusje’ af, dat je het venster niet eens ziet.

Daar staan we dan, met de neuzen tegen ‘elkaar’.  Jij zoekt naarstig naar een deurklink of iets om het raam voor me te openen. Ik tast het glas af voor een beetje contact. De verzorgers staan erbij en krijgen een brok in de keel. Ze hebben het er net zo moeilijk mee, de reactie van jou hadden ze totaal niet verwacht. Je maakte zelfs een gek sprongetje, je herkende me meteen… Het liefst gooien ze nu de deur voor jou open. Verdrietig schudden ze hun hoofd.

Het mag niet. Op de deur prijkt een pamflet dat de locatie vanwege Corona nog steeds gesloten is voor niet-bewoners, familie en mantelzorgers. Ik ben zo’n niet-bewoner, familie, mantelzorger, maar wel haar kind. Haar dochter, die zo graag even een knuffel had willen geven. Het mag niet. Zelfs een mens met een goed stel hersenen kan dit niet plaatsen, laat staan de mensen achter deze deur. Zij snappen totaal niet wat gaande is in de boze buitenwereld. In de veilige omgeving van het verpleeghuis probeert iedereen het hoofd koel te houden en neemt de zorg liefdevol de taak van de kinderen en mantelzorgers over. Ze laten haar even alleen met mij en daar zit ik, op mijn hurken voor het raam. Het voelt alsof ik een paar minuten krijg. De gedachte aan een gevangenis schop ik snel weg. Je lacht, zie ik, maar ik hoor niets, alles is potdicht. Raambezoek met babyfoon had gekund, maar dan praat je met de babyfoon en niet met mij.  Je zit in de stoel, brabbelt wat en kijkt me regelmatig aan. Je neemt mij wel waar, beter dan het beeldbellen via een laptop. Dat snapte je helemaal niet.

Als ik dichterbij kom, met mijn neus plat tegen het glas, probeer ik jouw gemoed via je ogen in te schatten. Hoe voel je je, mam? Zie ik achter die doffe oogjes een kleine twinkeling? Ik maak een hartje op het glas, je volgt mijn vinger. Voorzichtig maak je dezelfde beweging. Nog even en ik schreeuw het uit… Waarom doe ik mij dit aan? Ik houd het vol, maar vraag dan toch via de intercom om je weer op te halen. Ik ga weg… Ik moet weg!  Als je nog even opkijkt, prevel ik ‘hou vaan uuch, mam’, geef een luchtkusje, draai me om en loop snel terug naar mijn auto. Eenmaal achter het stuur, breek ik. Mijn god, wat is dit? Wat doen wij onze ouders en onszelf aan? Ik start en druk het gaspedaal diep in. Weg van hier, via een omweg naar huis. Eenmaal ergens ver buiten de stad zet ik de auto aan de kant en adem diep in en uit. De knoop in mijn maag komt los en in mijn hoofd ben ik weer helder. Zo helder dat ik terug ben bij mijn diepere gevoel en mijn gedachten over dit alles. Het feit dat ik haar zonder een knuffel of kusje achterlaat, klopt niet. Dat deed ik vroeger niet, dus nu ook niet.

Langzaam gaat verdriet over in boosheid. Ik ben niet de enige die voelt dat iets goed fout zit rondom deze pandemie. Anderen bepalen dat we elkaar uit de weg moeten gaan, terwijl juist nu het moment is om contact te maken, liefde te geven; zeker de ouderen en de zwakkeren onder ons hebben maar weinig tijd. Zij hebben ons nu keihard nodig. Ontwaak uit deze tragedie die ons is opgelegd. Hoever moet het komen dat dadelijk de hele maatschappij omvalt? Ik maak een vuist tegen de anderhalve-meter-(angst)regel, de onmenselijke protocollen en wil me focussen op een leefbare wereld voor iedereen, en wel nu! Zonder liefdevolle aanrakingen is ons bestaan op aarde een farce, een of andere dwaze klucht… Zonder die kusjes op de mond, speel ik niet mee.